آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه و رئیس ستاد همکاریهای حوزه علمیه و آموزش و پرورش توصیه های مهمی در قالب منشور ۲۱ ماده ای در راستای فعالیت های آموزش و پرورش خطاب به مدیر کل آموزش و پرورش یزد و شهرستان میبد ارائه کرد.
لذا نظر به اهمیت موضوع و بهره مندی دیگر استانهای کشور از این توصیه های راهبردی، مشروح این منشور تقدیم علاقه مندان می شود:
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و تحیت
ضمن آرزوی موفقیت روزافزون، باعنایت به مسئولیت خطیر آموزش و پرورش، افزون بر همه نکات مهمی که در جلسات شورای آموزش و پرورش و نشست های حضوری مطرح شده است، محورها و مطالبی را یادآوری می نمایم:
* تقویت همگرایی و روح مقاومت و انقلابی
۱. رسالت و ماموریت آموزش و پرورش در چنان جایگاه بلند قرار دارد که کمتر جایگاهی در آن مرتبه متصور است زیرا پرورش نسل آینده زیرساخت سعادت و بهروزی جامعه در همه ساحت ها و زمینه ها است، ایفای نقش راهبری و مدیریت در این زمینه به خدامحوری، مردم گرایی، معرفت، حکمت، شجاعت، بصیرت، اخلاص، ایثار، فداکاری، هوشمندی، عشق، تعامل جدی، جذب سرمایه، جلب همکاری، همراهان تمام‌عیار، همگرایی و روح مقاومت و انقلابی، نیاز دارد.
* لزوم تدوین برش‌های استانی و شهرستانی سند تحول بنیادین
۲. هرگونه پیشرفت و تحول بر پایه رویکرد جامع و راهبردی و آینده نگری به کارشناسی امکان پذیر است این همه در سند تحول تا حد زیادی بازتاب یافته است و باید برش‌های استانی و شهرستانی این سند تدوین و البته فراتر از برنامه های سراسری و با نگاهی برتر و ویژه آموزش و پرورش را پیش برد.
*برنامه‌ریزی اساسی و بنیادی برای تقویت تربیت دینی
۳. تقویت و تحکیم مبانی و اصول تربیت دینی و مذهبی و اخلاقی و اجتماعی و انقلابی نیازمند برنامه‌ریزی اساسی و بنیادی است و باید به آن اهتمام ورزید و همه ظرفیت ها را برای پیشبرد اهداف والای آموزش و پرورش بکار گرفت.
*بازنگری در مصوبات آموزش و پرورش
۴. ارزیابی گذشته و بازنگری در مصوبات آموزش و پرورش و توجه اکید به ده ها طرح مطرح شده در آن شورا و تلاش برای اجرای آن ضرورت دو چندان دارد و این همه در پرتو ارتقای شورا و شکل دادن به دبیرخانه فعال برای آن امکان پذیر است.
*بهره گیری از نیروهای صاحب اندیشه در حوزه و دانشگاه
۵. بهره گیری از دانش و فنآوری و نوآوری و خرد جمعی از نخبگان و فرهیختگان و مدیران و کارکنان و معلمان و دبیران و مربیان و بازنشستگان و دانشجویان و استادان و حوزویان و دانشگاهیان می‌تواند در رشد و شتاب آموزش و پرورش نقش‌آفرین باشد و برای آن باید راهکارهای اساسی اندیشید و از حوزه و دانشگاه نیروهای خوش فکر و صاحب اندیشه و ابتکار و فعال و جهادی در ارتقاء آموزش و پرورش باید بهره برد و تشکیل گروه های همیار و هیئت های اندیشه ورز ضرورت دارد.
*صیانت از دستاوردهای پیشین بر پایه دانش و پژوهش
۶. ضمن لزوم صیانت از دستاوردهای پیشین و جایگاه والای آموزش و پرورش، نباید در گذشته متوقف ماند بلکه باید به آفاقی نو و برتر اندیشید و این امر مستلزم تهیه زیرساخت‌ها و نیرو و امکانات برنامه ریزی راهبردی و کارشناسی و تحقیق و پژوهش است و همه تحولات و برنامه های این نهاد باید بر پایه دانش و پژوهش و خرد استوار شود.
*تدابیر ویژه برای پاسداشت جایگاه، منزلت، معیشت و نقش معلم
۷. جایگاه، منزلت، معیشت و نقش معلم باید گرامی داشته شود و برای تعالی این منزلت اجتماعی و نیز ارتقای دانش و آگاهی و مهارت و معیشت آنان تدابیر ویژه و جدی‌تر نیاز است و باید تلاش کرد تا بهترین نیروها جذب آموزش و پرورش شوند و بهترین شرایط برای آنان فراهم شود.
*ارتقای ارتباط آموزش و پرورش و نهادهای علمی و دینی
۸. ارتقای کارکرد انجمن اولیا و مربیان و تقویت ارتباط خانه و مدرسه و نیز جامعه و نیز ارتباط آموزش و پرورش و نهادهای علمی و دینی و حوزوی و دانشگاهی و نقش موثر اجتماعی آموزش و پرورش باید مطمح نظر باشد.
*ایجاد سامانه مناسب ارتباط با دانش آموختگان این نهاد
۹. استمرار ارتباط با دانش آموختگان این نهاد به ویژه نخبگان و فرهیختگان آن و بهره‌گیری از دانش و اندیشه آنان می‌تواند در بالندگی این نهاد اثربخش باشد و در رشد آنان و ارتباط آنان با منطقه سودمند خواهد بود و این امر به برنامه و سامانه مناسب نیازمند است.
* صیانت از استعداد های درخشان به عنوان سرمایه های جاویدان
۱۰. استعداد های درخشان و سرآمد و دانش آموزان ممتاز و برتر سرمایه های جاویدان آینده ساز اند و پرورش جامع و کامل آنان و اهتمام به رشد سریع و مناسب این استعدادها وظیفه منجز آموزش و پرورش و خانواده ها و مسئولان است، آموزش و پرورش باید زمینه های تربیت چهره‌های بزرگ و برجسته علمی، دانشگاهی و حوزوی را فراهم آورد و مانع تضییع آنها شود.
*تربیت جامع با نیروی انسانی جامع اندیش
۱۱. تربیت جامع و متوازن بیت غزل نظام تعلیم و تربیت است و پیشرفت علمی و عملی و فرهنگی و اجتماعی و هنری در سایه تربیت دینی و اخلاقی و معنوی و انقلابی باید سامان یابد و این مقوله به رویکرد و دانش و مهارت و نیروهای انسانی جامع اندیش و کلان نگر و آینده بی نیاز دارد.
*جذب حمایت نیکوکاران و خیرین
۱۲. از مردم و نیکوکاران و خیرین محترم و نیز از اصناف و بازاریان و صنایع انتظار می‌رود در مسیر افتخارآفرین گذشته در همکاری با آموزش و پرورش، راه ساخت و تعمیر و تجهیز کم‌نظیر مدارس و حمایت همه جانبه از آموزش و پرورش را ادامه دهند.
* پیگیری پیوست برنامه‌ای نهادها و سازمان‌ها بر اساس سند تحول
۱۳. از همه نهادها و سازمان‌ها و ادارات نیز انتظار می‌رود بر اساس سند مصوب در شورای آموزش و پرورش، پیوست برنامه‌ای پیوسته برنامه ای خود را در ارتباط با آموزش و پرورش مهم بشمارند و به عنوان اولویت نخست، به حمایت از آموزش و پرورش متناسب با مأموریت خود اهتمام ورزند و نهایت همکاری با آن بعمل آورند.
*تجهیز آموزشگاه‌ها به بهترین امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
۱۴. برنامه بسیار مهم و غرورآفرین بازسازی مدارس فرسوده و احداث مدارس جدید و تجهیز آموزشگاه‌ها به بهترین امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در سال‌های اخیر مایه افتخار و قصه ماندگاری بود که باید با عزم همگانی تداوم یابد و در ده سال آینده باید به اندازه نیاز مدارس جدید احداث و همه مدارس بازسازی و نوسازی و استانداردسازی شود و نیز همه مدارس باید از بهترین شرایط و معیارها و استانداردهای معماری ایرانی اسلامی و فناوری‌های نوین و هوشمند و زیرساخت‌های تربیت اسلامی و امکانات پژوهشی و مهارتی برخوردار شوند، سه شعار مهم سال های پیش رو عبارت است از: “مدرسه سازی” “بهسازی مدارس” و “ارتقای جامعه مدارس” .
*اهتمام به ایجاد موقوفات و منابع پایدار
۱۵. اهتمام به ایجاد موقوفات و منابع پایدار به عنوان پشتوانه برنامه‌های تحولی و ویژه آموزش و پرورش لازم است و باید برای آن برنامه ریزی کرد و همه مردم و خیرین را به مشارکت فراخواند زیرا اجرای بسیاری از تحولات و طرح‌های مهم نیازمند منابع مردمی و پایدار است، همانطور که برای نسل بزرگوار دانش‌آموز و نیز معلمان و مربیان و خانواده‌های آنان در دورگاه و زیرساخت های آموزشی و سلامت و رفاه باید فراهم آید و همه اینها با منابع پایدار و جذب اعتبارات دست یافتنی است.
*حضور عالمان دین و شریعت و طلاب و فضلای آگاه و خوش ذوق
۱۶. برنامه های اخلاقی و دینی و معنوی و انقلابی در آموزش و پرورش به طراحی دقیق و برنامه ریزی هوشمندانه و حکیمانه و شجاعانه نیاز دارد و در این مسیر باید از دانش و تجربه معلمان و فرهنگیان و مدیران محترم و نیز حوزویان و عالمان دین و شریعت و طلاب و فضلای آگاه و خوش ذوق و نیروهای فرهنگی و علمی و دانشگاهی بهره برد. گسترش، تنوع و تعمیق برنامه های معرفتی و بصیرتی و فرهنگی سیاست اصولی است و بطور جدی باید بدان توجه کرد.
* تبدیل آموزش و پرورش به نهادی هوشمند، خلاق، مبتکرو پژوهش محور
۱۷. مدیریت این نهاد کلیدی به سند راهبردی و نقشه جامع و تیم منسجم و هماهنگ نیاز دارد و باید در این زمینه کوشش کرد و بهترین نیروها را برای آینده نگری و آینده پژوهی در تحولات آینده آموزش باید بکار گرفت و آموزش و پرورش باید به نهادهای هوشمند، خلاق، مبتکر، پژوهش محور و سرآمد مبدل شود
*ریزی جدید برای برای تربیت دانش آموز مسئولیت‌پذیر
۱۸. مهارت های زندگی و آموزش‌های کاربردی و آماده سازی جوانان برای زندگی سالم و خلاق و خودکفا و مولد و مسئولیت‌پذیر و در جهت شکل دهی به خانواده پیشرو و متدین و سالم، محوری مهمی است که به برنامه ریزی جدی جدید نیاز دارد.
*اهتمام به هنر و ادبیات و معماری در تعالی آموزش و پرورش
۱۹.هنر و ادبیات و معماری در تعالی آموزش و پرورش و رشد جامع دانش‌آموزان بسیار موثر است و باید تدابیر جامع و سنجیده اندیشیده و برنامه‌های اساسی برای آن پایه ریزی کرد.
* تقویت نهادهای دانش آموزی در اداره و ارتقای مدارس
۲۰. تقویت نهادهای دانش آموزی و بهره گیری از ظرفیت و توان فکری و عملی دانش آموزان عزیز در اداره و ارتقای مدارس و آموزشگاه های آموزش و پرورش اصل مهمی است و باید برای آن تدابیر لازم اتخاذ و طراحی و برنامه‌ریزی و اقدامات اساسی به عمل آید.
* تقویت زیرساخت های و سلامت و ورزش
۲۱. بازسازی و ارتقای زیرساخت های پژوهشی و امور تربیتی در حوزه های اخلاقی و معنوی و سلامت و ورزش و نیز نظام جامع ترویج و تحکیم مبانی و معارف الهی و اسلامی و انقلابی و آشنایی های تاریخی با بحث و بزرگان، انقلاب، ایران و منطقه و توسعه طرح هایی مانند این باید به طور جد مطمح نظر باشد.
سلامت، عزت و موفقیت همه دوستان را از پیشگاه ربوبی خواستارم.
علیرضا اعرافی
